Wszystkich Świętych – 1 listopada

O Uroczystości Wszystkich Świętych

Już za miesiąc jedna z ważniejszych uroczystości w Polsce – uroczystość Wszystkich Świętych. Jak co roku przypada ona na pierwszy dzień listopada i wiążę się z odwiedzaniem przez Polaków grobów swoich bliskich. Jest to unikatowe podejście do uczczenia pamięci zmarłych w skali Europy i świata.

Zgodnie z doktryną Kościoła Katolickiego tego dnia powinno się wspominać zmarłych oficjalnie uznanych za świętych, czyli beatyfikowanych i kanonizowanych, a także wszystkich wiernych, których życie było święte. Żyjący są zobowiązani do uczestnictwa we Mszy świętej, w trakcie których kapłani mają przypominać o tym, że każdy wierzący powołany jest do świętości, a po śmierci – może osiągnąć zbawienie. Po celebracji organizowana jest procesja na cmentarz, gdzie odbywa się wspólna modlitwa przy grobach.

Rys historyczny

Powszechnie przyjmuje się, że uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się z praktyki z III wieku naszej ery ze wschodnich prowincji Cesarstwa Rzymskiego, która polegała na wspominaniu w wybranym dniu męczenników, którzy oddali swoje życie za głoszenie nauk Chrystusa. Z czasem tradycja ta była rozszerzana o przeniesienie relikwii tych osób, którym oddawano cześć i dary. Po raz pierwszy jej obchodzenie w obrządku katolickim usankcjonował oficjalnie papież Bonifacy IV ok. 610 roku naszej ery. Miało to związek z poświęceniem dawnej świątyni pogańskiej, Panteonu w Rzymie, na kościół chrześcijański i umieszczeniem w niej relikwii zmarłych męczenników. Przez kolejne wieki cześć świętym zmarłym oddawano 28 czerwca lub 13 maja. Współczesną datę 1 listopada na obchodzenie uroczystości wyznaczył po raz pierwszy dopiero w VIII wieku naszej ery papież Grzegorz III, który ufundował oratorium w Bazylice św. Piotra m.in. ku czci męczenników. W akcie fundacyjnym polecił odmawiać w tym dniu modlitwy do wszystkich świętych.

Historia Wszystkich Świętych w Polsce

Sam zwyczaj odwiedzenia cmentarzy i przystrajania grobów jest stosunkowo nowy w naszym kraju. Dopiero w XIX wieku ludzie zaczęli masowo odwiedzać miejsca spoczynku zmarłych członków swoich rodzin. Na początku XX wieku często spotykanym widokiem przez murami cmentarzy 1 listopada byli jałmużnicy, których uważano za bardzo pobożnych ludzi. Osoby, które odwiedzały groby swoich bliskich, wręczały tym tzw. „dziadom proszalnym” datki lub jedzenie, ponieważ wierzyły, że dzięki ich modlitwie dusze zmarłych osób łatwiej opuszczą czyściec. Z kolei zwyczaj strojenia nagrobków kwiatami i zniczami dotarł do Polski dopiero w okresie międzywojennym. W początkowym okresie Polskiej Republiki Ludowej władze stanowczo walczyły z tradycją obchodzenia tych uroczystości. Widząc opór społeczny wspierany przez władze kościelne, podjęto decyzję o próbie laicyzacji święta. 1 listopada ustanowiono dniem wolnym od pracy, a 2 listopada, który do tej pory był dniem przeznaczonym na tradycyjne uczczenie zmarłych bliskich, już nie. Co więcej, w celu nadania uroczystości bardziej świeckiego charakteru, podjęto decyzję o stosowaniu nazw Wszystkich Zmarłych oraz/lub Święto Zmarłych.

Podsumowanie

1 listopada współcześnie pełni rolę wspomnienia nie tylko naszych bliskich zmarłych, ale stał się również okazją do czczenia pamięci o bohaterach narodowych. Znicze i kwiaty pojawiają się zarówno na grobach członków rodziny, jak również na mogiłach żołnierskich, miejscach śmierci poległych na różnych wojnach, pod kapliczkami i innych miejscach pamięci. Często zdarza nam się zapalić też świeczkę na opuszczonym nagrobku, żeby tego dnia uczcić pamięć tej osoby. Choć uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się bezpośrednio z tradycji Kościoła Katolickiego, to przez kolejne wieki ewoluowała, przyjęła część elementów i stała się dobrze nam znaną obecnie wersją uroczystości Wszystkich Świętych. Niezależnie od tego, czyją pamięć chcesz uczcić, a sam nie dysponujesz czasem, by posprzątać miejsce pamięci, skorzystaj z usług istotni.pl